Krajowy Plan Odbudowy (KPO) to polski plan wykorzystania przypadających nam pieniędzy z funduszu „Next Generation EU” (NGEU), w tym z jego kluczowego elementu czyli Instrumentu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (RRF - Recovery and Resilience Fund).
Plan NGEU daje Polsce możliwości finansowania pokryzysowego rozwoju bez nadwyrężania finansów publicznych oraz bez konieczności wprowadzania nowych podatków. Instrument Odbudowy i Zwiększenia Odporności zasili nasz kraj kwotą ok. 105 mld zł w formie bezzwrotnych grantów oraz ok. 155 mld zł w formie pożyczek. Łącznie to ok. 260 mld zł.
Każda złotówka z tego programu może wygenerować dodatkowy wzrost gospodarczy, a więc dodatkowe miejsca pracy, dodatkowe inwestycje, zyski i dochody, także publiczne w postaci podatków i składek na ubezpieczenie społeczne. Według wyliczeń Pracodawców RP na podstawie analiz Komisji Europejskiej potencjalne korzyści mierzone wzrostem PKB to około 675 mld zł w nadchodzącej dekadzie. Jeśli jednak pieniądze zostaną przeznaczone na niewłaściwe cele, KPO zostanie źle przygotowany, to straty dla PKB sięgną nawet 300-400 mld zł w ciągu dekady.
Prace nad KPO są już opóźnione. Już kilkukrotnie przekładano datę opublikowania i konsultacji publicznych polskiego planu wykorzystania Instrumentu Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Tymczasem już prawie połowa krajów przesłała do Komisji Europejskiej swoje plany odbudowy. Istnieje ogromne ryzyko, że strona pracodawców będzie miała bardzo mało czasu na analizę polskiego planu, że KPO będzie przygotowany w pośpiechu i jego efekty na gospodarkę będą ograniczone.
Dlatego Rada Pracodawców RP postuluje o jak najszybsze, rzeczywiste włączenie w przygotowanie ram KPO partnerów społecznych - przedstawicieli przedsiębiorstw i pracowników oraz zewnętrznych ekonomistów zajmujących się planowaniem strategicznym rozwoju gospodarczego.
Uważamy, że w KPO należy skupić się na kompleksowych interwencjach, a nie szeregu drobnych projektów z różnych obszarów. Należy skupić się na kilku najważniejszych, strategicznych wyzwaniach polskiej gospodarki w zakresie budowania odporności. Tylko wtedy można osiągnąć efekt synergii.
Stosując analogię do inwestycji drogowych: budowa całej trasy między dwoma dużymi aglomeracjami daje największe efekty dla gospodarki, a nie jej pojedynczych, skrajnych odcinków.
Z tych powodów postulujemy skupienie się na 4 obszarach:
- zdrowie
- neutralność klimatyczna
- cyfryzacja
- sprawne, cyfrowe państwo
Należy tak zdefiniować KPO, aby przy okazji wydatkowania środków wytworzyć nowy potencjał technologiczny lub wzmocnić potencjał w którym dysponujemy przewagami. Zbudujmy tak architekturę naszego Krajowego Planu Odbudowy, aby wykorzystać przewagi i szanse naszej gospodarki w eksportowaniu tych technologii do innych krajów (eksport odporności).
Przykładowo, w ramach NGEU inwestycje w fotowoltaikę będą zapewne realizowane we wszystkich krajach. Jest to szansa, aby wejść na te rynki jako dostawca, wykonawca i aby rozwinąć potencjał technologiczny w tym zakresie. Analogicznie z innymi technologiami ekologicznymi oraz technologiami cyfrowymi, np. rozwiązania informatyczne, cyfrowe, w tym w medycynie, w cyberbezpieczeństwie, itp. mogą być rozwijane w zastosowaniach budujących odporność. Polska jest jednym z liderów technologii mobilnych w bankowości, w administracji czy też w ochronie zdrowia (e-recepta). Jeśli naszemu krajowi udałoby się te technologie eksportować, to tym samym sięgnęlibyśmy po fundusze NGEU przypadające krajom - importerom.
Stanowisko Rady Pracodawców RP ws. KPO jest dostępne tutaj.
