Od 27 maja do 11 czerwca przedstawiciele rządów, pracowników i pracodawców z państw członkowskich Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) dyskutowali na temat świata pracy na Międzynarodowej Konferencji Pracy (MKP). W tym roku w programie Konferencji znalazły się kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy, praktyk zawodowych oraz społeczna i solidarna ekonomia.
Delegaci biorący udział w Międzynarodowej Konferencji Pracy (ILC) przyjęli rezolucję o dodaniu zasady bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) do Deklaracji MOP dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy. Ta przełomowa decyzja oznacza, że wszystkie państwa członkowskie MOP zobowiązują się do poszanowania i promowania podstawowego prawa do bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy, niezależnie od tego, czy ratyfikowały odpowiednie konwencje, czy nie.
Do tej pory istniały cztery kategorie podstawowych zasad i praw w pracy:
1 - swoboda zrzeszania się oraz efektywnego uznania prawa rokowań zbiorowych;
2 - likwidacja wszelkich form pracy przymusowej lub obowiązkowej;
3 - skuteczna likwidacja pracy dzieci
4 - likwidacja dyskryminacji w zatrudnieniu i w zakresie wykonywania zawodu.
Decyzja Konferencji oznacza, że bezpieczeństwo i higiena pracy stanie się piątą kategorią.
Podstawowe zasady i prawa w pracy zostały przyjęte w Deklaracji MOP w 1998 roku. Rezolucja przyjęta przez 110. MKP oznacza także akceptację przez państwa członkowskie Konwencji o bezpieczeństwie i higienie pracy z 1981 r. (nr 155) oraz Konwencji dotyczącej ramowego programu promowania bezpieczeństwa i higieny pracy z 2006 roku (nr 187) jako podstawowych konwencji w rozumieniu MOP.
Zobowiązanie to wiąże się z procedurą późniejszej weryfikacji. Państwa członkowskie, które nie ratyfikowały jednej lub więcej podstawowych konwencji, proszone są co roku o składanie sprawozdań na temat stanu odpowiednich praw i zasad w ich granicach, z uwzględnieniem przeszkód w ratyfikacji oraz obszarów, w których pomoc może być potrzebna. Raporty te są weryfikowane przez Komitet Niezależnych Ekspertów-Doradców. Z kolei opinie ekspertów-doradców są następnie przedkładane Radzie Administracyjnej MOP, która może wprowadzić przypadki nieprzestrzegania konwencji pod obrady Komitetu ds. Standardów Międzynarodowej Konferencji Pracy. Polska ratyfikowała konwencję nr 155, natomiast nie ratyfikowała dotychczas konwencji nr 187.
Delegaci 110. MKP zatwierdzili również osiem poprawek do Konwencji o pracy na morzu (Maritime Labour Convention) z 2006 roku, która dotyczy praw i warunków pracy marynarzy. Poprawki te zostały wynegocjowane i przyjęte w maju 2022 r. przez przedstawicieli marynarzy, armatorów i rządów podczas spotkania Specjalnego Komitetu Trójstronnego.
Nowe przepisy, które mają wejść w życie w grudniu 2024 r., przyczynią się do poprawy warunków życia i pracy marynarzy na całym świecie, w oparciu o wnioski wyciągnięte z pandemii.
W trakcie konferencji z organizacjami pracodawców spotkał się nowy dyrektor generalny MOP Gilbert Houngbo, którego pięcioletnia kadencja rozpocznie się 1 października br. W swoim wystąpieniu dyrektor generalny - elekt podkreślił, że jako szef MOP zachowa bezstronność i będzie jednakowo współpracował ze wszystkimi stronami dialogu społecznego. Podkreślił wyjątkowość i siłę MOP jako organizacji mającej szczególny mandat do działań na rzecz sprawiedliwości społecznej – także w odniesieniu do biznesu, w tym samozatrudnionych, mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, które muszą być włączone w programy związane z odbudową po pandemii, zieloną gospodarką i cyfryzacją.
Gilbert Houngbo, premier Togo w latach 2008-2012, jest pierwszym Afrykańczykiem, który obejmie funkcję dyrektora generalnego MOP od momentu powstania tej organizacji w 1919 roku. Został wybrany spośród pięciu kandydatów, wśród których byli Kang Kyung-wha, była minister spraw zagranicznych Korei Południowej; Mthunzi Mdwaba z Republiki Południowej Afryki, były wiceprzewodniczący pracodawców w Radzie Administracyjnej MOP; była francuska minister pracy Muriel Penicaud oraz Greg Vines z Australii, obecny zastępca dyrektora generalnego MOP. Obecny dyrektor generalny MOP, Guy Ryder z Wielkiej Brytanii, piastuje to stanowisko od 2012 roku.
Podczas konferencji delegaci wielokrotnie nawiązywali do sytuacji w Ukrainie podkreślając, że rosyjska agresja spowodowała ogromne cierpienie Ukraińców, utratę prawie 5 milionów miejsc pracy i upadek przedsiębiorstw. Zwracano uwagę, że rosyjska agresja grozi również światowym kryzysem żywnościowym, energetycznym i finansowym, które poważnie dotkną kraje najsłabiej rozwinięte. Wzywano Federację Rosyjską do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań wojennych. W rozmowie z Pracodawcami RP Guy Ryder podkreślił szczególną rolę, jaką ma do odegrania Polska i polscy pracodawcy w związku z sytuacją w Ukrainie.
Delegacji pracodawców przewodniczyła Barbara Owsiak, zastępca dyrektora generalnego Pracodawców RP. Ponadto pracodawców reprezentowali Jacek Męcina z Konfederacji Lewiatan (zastępca delegata), Agata Boutanos (ZPP), Jarosław Romaniuk (ZRP), Grażyna Spytek-Bandurska (FPP), oraz Joanna Torbé (BCC).
Tegoroczna konferencja odbyła się po raz pierwszy w formacie hybrydowym, a uczestniczyło w niej ponad 4 tysiące osób ze 177 krajów świata. Ze względu na pandemię w 2020 roku konferencję odwołano, a w 2021 roku miała ona format zdalny.
